Seher Alp stanbul Tabip Odas Salk Bakanlnn yaymlad “greve gelmeyen personelle” ilgili Genelgeye tepki gsterdi.
Salk Bakanl Ynetim Hizmetleri Genel Mdrl bir genelgeye yaymlayarak “salk kamu hizmetini, grevini terk ederek veya baka suretle hukuka aykr ekilde aksatmas sonucunu douran her trl davrannn disiplin mevzuat ierisinde deerlendirilmesi gerekmektedir” dedi.
Salk Bakanl Ynetim Hizmetleri Genel Mdrl 25.02.2022 Tarih ve E-49635782/929 sayl yazsnda yle denildi.
“(.) Gelinen noktada kamunun yetkili mercileri salk alanlarnn hakl talep ve beklentilerinin en st seviyede farkndadr. Bu bakmdan grnrlk ihtiyac ortadan kalkm ve kamu konu ile ilgili almalarn ilgili tm bakanlklar nezdinde balatmtr. En ksa srede sorunlarn ortadan kalkaca, hakl taleplerin en makul lde karlanaca bilinmelidir. Ancak yukarda akladmz hususlar erevesinde, bu i ve ilemlerin vatandalarmzn temel hakk olan salk hizmetini aksatmaya sebep olmas hibir gerekeyle mazur grlemez.
Bu nedenle salk alanlarnn stelik kresel salgn dneminde salk kamu hizmetini, grevini terk ederek veya baka suretle hukuka aykr ekilde aksatmas sonucunu douran her trl davrannn disiplin mevzuat ierisinde deerlendirilmesi gerekmektedir”
stanbul Tabip Odasnn deerlendirmesi u ekildedir:
Ancak Anayasa ve Devlet Memurlar Kanunu bata olmak zere ilgili mevzuat, kamu alanlarnn haklarn korumann da idarenin grevi olduunu sylemektedir.
Ynetim Hizmetleri Genel Mdrl, kamu alanlarnn ivereni olarak rgtlenme zgrl ile hak taleplerinin duyurulmasna ynelik abalarn snrn belirlemeye alarak saylan haklar ihlal etmitir. Kald ki yazda pandemi koullarnda sunulan salk hizmetlerinden sz edilirken salt vatandalara sunulmas zorunlu salk hizmetlerinin anlmas, salk alanlarnn da alan ve yurtta olarak salkl ve insan onuruna yarar bir i ve iyeri hakknn gz ard edildiini gstermektedir. Salgnda hastalanan ve hayatn kaybeden salk alanlarna dair kamuoyuna aklama yapmayan, COVID-19’un meslek hastal saylmas iin gerekli gayreti gstermeyen, tm kamu alanlar iin kabul edilen riskli gruptakiler iin idari izin hakkn kullandrmayan, izin ve emeklilik dilekelerini idari birimlere talimat vererek kayda aldrmayarak temel dileke hakkn dahi tanmayan, snr iinde ve dnda askeri birimlere hekimlerin muvafakatini dahi almadan geici grevlendirme yapmasna karn mali haklarn da garanti altna almayan, dner sermaye ek demelerini salk kurulularnn mali olanaklarna teslim eden, salgn koullarna uygunluu ii sal ve i gvenlii asndan denetlenmeyen kurum ve kurulularda salk alanlarn almaya zorlayan ve her gn onlarcas yaanan salk alanlarna ynelik sularda hakiki bir tedbir almayp salk alann yalnz brakan, eylemi ve sylemi ile bu sularn karsna kmayan kamu ivereninin, saylanlar ve daha fazlasna ilikin bugne kadar tek bir somut aklamas, eylemi, dzenlemesi olmad asl hakikattir.
Hekimlerin alma koullarnn ve cretlerinin iyiletirilmesi, i, gelir ve mesleki bamszln gvence altna alnmas, hekime ynelik iddetin nlenmesi, COVID-19’un meslek hastal saylmas iin talep edilen yasal dzenlemelerin yaplmamas ve nitelikli salk hizmetine engel uygulamalarn hayata geirilmesi nedeniyle konuya dikkat ekilmesi ve Trkiye Byk Millet Meclisi gndemine alnaca aklanmasna karn bugne kadar herhangi bir teklif sunulmayan dzenlemeler hakknda kanun yapclara ve kamuoyuna taleplerin duyurulmas amacyla eylem ve etkinlikler gerekletirilmektedir. Bu eylem ve etkinliklerde acil hastalar, diyaliz hastalar, riskli ve acil gebeler, ocuk aciller, kanser hastalar, youn bakm hastalar, COVID-19 veya COVID-19 phesi ile salk kurum ve kurulularna bavuranlara baklacak ekilde hizmet sunumu gerekletirilmektedir.
Hekimlerin emeine, zlk haklarna ve toplumun salk hakkna sahip kmak amacna ynelik eylemi tmyle hak arama, ifade ve rgtlenme zgrl kapsamndadr.
87 sayl Sendika zgrl ve rgtlenme Hakknn Korunmasna likin ILO Szlemesi’nin 8. maddesine gre “Yasalar, bu szleme ile ngrlen gvencelere zarar verecek ekilde uygulanamaz.” 151 sayl Kamu Hizmetinde rgtlenme Hakknn Korunmas ve stihdam Koullarnn Belirlenmesi Yntemine likin ILO Szlemesi’nin 3. maddesine gre de “Bu Szlemenin uygulanmas bakmndan ‘Kamu Grevlileri rgt’ deyimi oluumu ne olursa olsun amac kamu grevlilerinin karlarn savunmak ve gelitirmek olan herhangi bir rgt anlamna gelir.” Birlemi Milletler (BM) Ekonomik, Sosyal ve Kltrel Haklar Uluslararas Szlemesi’nin 8. maddesine gre taraf devletler “Herkese kendi ekonomik ve sosyal menfaatlerini korumak ve gelitirmek iin sendika kurma ve sadece sendikann kendi kurallarna tabi olarak kendi setii bir sendikaya katlma hakk tannr. Bu hakkn kullanlmas ulusal gvenlii veya kamu dzenini veya bakalarnn hak ve zgrlklerini korumak iin demokratik bir toplumda gerekli olan ve hukuken ngrlen snrlamalardan baka snrlara tabi tutulamaz.” Birlemi Milletler (BM) Medeni ve Siyasi Haklara likin Uluslararas Szlemesi’nin 22. maddesine gre “Herkesin, kendi karlarn korumak iin sendikalar kurmak ya da bunlara girmek hakk da dahil olmak zere, bakalaryla bir araya gelip dernek kurma hakk vardr.” Avrupa Sosyal art tm alanlarn ayrmsz rgtlenme zgrlnden yararlanmas gerektiini kabul etmitir.
AHM, Karaay/Trkiye kararnda; devlet memurlarnn maalarna yaplan dk zamm protesto etmek amacyla i yavalatma ve brakma eylemine katlmas nedeniyle bavurana uyarma disiplin cezas verilmesinin hak ihlali olduuna hkmetmitir. AHM Kaya ve Seyhan/Trkiye kararnda; bavuruculara parlamentoda tartlmakta olan kamu ynetimi kanun tasarsn protesto etmek zere dzenlenen bir gnlk ulusal eyleme katlmalar nedeniyle bir gn greve gelmedikleri iin uyarma cezas verilmesinin, her ne kadar bu ceza ok kk olsa da, sendika yelerinin karlarn korumak iin meru grev ya da eylem gnlerine katlmaktan vazgeirecek bir nitelik tad ve mdahalenin acil bir sosyal ihtiyaca karlk gelmedii ve bu nedenle demokratik bir toplumda gerekli olmad sonucuna varmtr. AHM Satlm/Trkiye kararnda, kamu sektrnde alan personele ilikin kanunun Meclis gndemine tanmas nedeniyle, alma koullarn protesto etmek amacyla i yavalatma eylemi sonrasnda verilen cezann rgtlenme zgrlne mdahale oluturduunu tespit etmitir.
Anayasa Mahkemesi de tm Trkiye’de greve gelmeme arsna katlarak mazeretsiz olarak greve gelmedikleri gerekesiyle disiplin cezas uygulanmasn sendika hakkna bir mdahale kabul ederek -uygulanan ceza her ne kadar hafif bir ceza olsa da- “toplumsal bir ihtiya basksna tekabl etmedii” ve “demokratik bir toplumda gerekli olmad” sonucuna varm; ihlal kararlar vermitir. Dantay dari Dava Daireleri Kurulu’nun E.2009/63 ve K.2013/1998 sayl kararnda AHM’nin Kaya ve Seyhan/Trkiye kararna da atfla greve gelmeme eyleminin zrsz olarak bir veya iki gn greve gelmemek fiili kapsamnda deerlendirilemeyecei ve sendikal faaliyet kapsamnda bir gn greve gelmemek fiilinin mazeret olarak kabul gerektiinden, disiplin suu tekil etmeyen eylem nedeniyle 657 sayl kanunun 125/C-b maddesi uyarnca aylktan kesme cezas verilmesine ilikin dava konusu ilemde hukuka uyarlk bulunmadna hkmetmitir. Aklanan erevede yaplan eylem ve etkinlikler anayasal hakkn kullanm kapsamnda olup hakkn kullanmna yaplacak mdahaleler ise hak ihlali olacaktr.
Trk Tabipleri Birlii Hukuk Brosu
Trk Tabipleri Birlii Merkez Konseyi
