Seher Alp stanbul’da muhtemel 7,5 ve zeri bykle sahip bir depremde kentteki 491 bin binann hasar almas beklenirken, uzmanlar binalarn depreme kar bir an nce glendirilmesi veya dntrlmesi arsnda bulunuyor.
AA muhabirinin 1-7 Mart Deprem Haftas dolaysyla Boazii niversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Aratrma Enstits’nn verilerinden derledii rapora gre, rakamlar, kentteki muhtemel depremin yol aaca hasar arpc ekilde gzler nne seriyor.
Rapora gre, stanbul’da yaanmas muhtemel 7,5 ve zeri bykle sahip bir depremde megakentte bulunan 1,2 milyon civarndaki binadan 491 bininin hasar almas bekleniyor.
Sz konusu senaryoda 13 bin 492 binann ok ar, 39 bin 325 binann ar, 136 bin 746 binann orta, 300 bin 963 binann ise hafif hasar almas ngrlyor.
statistiklere gre stanbul’da bir binada 12,72 kii yaad gz nne alndnda hasar almas beklenen binalarda 6,25 milyon kiinin yaad dnlyor. ok ar ve ar hasar almas beklenen binalarda 671 bin 832 kiinin kald tahmin ediliyor.
Deprem Haftas dolaysyla vatandalara arda bulunan uzmanlar, vatandalarn binalarna bir an nce dayankllk testi yaptrmas, konutlarn depreme kar glendirmesi veya dntrmesini istedi.
“Glendirme konusunda talep artt”
Deprem Glendirme Dernei (DEGDER) Bakan Sinan Trkkan, AA muhabirine yapt aklamada, son iki ylda yaanan depremler ve Kovid-19 nedeniyle glendirmeye talebin arttn syledi.
Kresel salgn nedeniyle evde kalma sresinin uzamas ve karantinalarn da vatandalarda farkndal artrdn dile getiren Trkkan, depremler ve karantinalar sonras depreme kar binalar glendirme isteinin en az yzde 50 arttn anlatt.
Trkkan, bu artta inaat maliyetlerindeki ykseliin de nemli etkisinin bulunduunu kaydederek, “Hem dnme gre yzde 60’a varan maliyet avantaj hem de ok daha ksa sre gerektirmesi nedeniyle glendirmeye talep artt. Bundan son dnemde oluan farkndaln da etkisi var.” diye konutu.
“Hasar alacak binalarn yzde 90′ glendirmeyle kurtarlabilir”
Sinan Trkkan, stanbul’da muhtemel deprem senaryolarnn srekli dillendirildiini ve iddetli bir deprem beklendiini anmsatarak, u arda bulundu:
“Vatandalarmzdan isteimiz binalarna bir an nce depreme kar dayankllk testi yaptrmalar ve hasar almas beklenen konutlar bir an nce glendirmeleri. Dnyann neresine gidilirse gidilsin, konuyla ilgili tm ilim insanlar glendirmenin ne kadar nemli ve hayat kurtarc olduunu belirtiyor. Btn konutlar dntrmek mmkn deil, buna gerek de yok. nceliimiz daha az maliyetle ve daha ksa srede glendirmek, mmkn deilse dntrmek.”
Trkkan, stanbul’da iddetli bir depremde ok ar hasar almas beklenen binalarn dntrlmesi gerektiini, ar hasar almas beklenen binalarn ise dnmle mi yoksa glendirmeyle mi kurtarlabileceine inceleme yaparak karar verilebileceini anlatt.
Sinan Trkkan, “Orta ve hafif hasar alacak binalar ise glendirmeyle ok rahat kurtarlabilir. Hasar alacak binalarn yzde 90’n oluturan ve saylar 438 bin adedi bulan bu binalarda 5,6 milyon kiinin yaad dnlyor. Vatandalarmz ltfen ihmal etmesin. Binasn bir an nce glendirsin veya dntrsn.” eklinde konutu.
“Depreme dayanksz konutlar acilen tespit edilmeli”
Kentsel Dnm ve Hukuk Platformu Bakan Prof. Dr. Grsel ngren ise “kentsel dnm kanunu” olarak bilinen 6306 sayl Kanun’un 2012’de yrrle girdiini, zerinden 10 yla yakn sre getiini syledi.
Bu srete hangi konutlarn depreme dayanksz olduunun tespit edilmesi gerektiini ancak yaplamadn dile getiren ngren, szlerini yle srdrd:
“6306 sayl Kanun’da ‘depreme dayanksz olduu belirlenen konutlarn idareler tarafndan 60 gn ierisinde tebligatla boaltlmas’ isteniyor. Bu madde Trkiye’deki depreme dayanksz konutlarn idareler tarafndan tespitini engelliyor. Eer tespit edilirse 30 gnlk ek sreyle birlikte 90 gn ierisinde ilgililerin bu konutlar boaltmas gerekiyor. Acilen seferber olunmal ve depreme dayanksz konutlar belediyelerce tespit edilmeli. Bu tespitler dorultusunda depreme dayanksz konutlarn dnm ve glendirilmesi iin planlama yaplmal.”
“Vatandalara nce glendirmelerini neriyorum”
Prof. Dr. Grsel ngren, tm il ve ile belediyelerinin acilen bu seferberlii hayata geirmesi gerektiini belirterek, aksi takdirde ciddi sorunlarla kar karya kalnabileceini syledi.
Vatandalara da her eyin devletten beklenilmemesi gerektii arsnda bulunan ngren, “ncelikle kendi ailelerini dnmeleri gerekiyor. Riskli yaplarn dnm ve glendirilmesi iin evre, ehircilik ve klim Deiiklii Bakanlnca salanan destekler kullanlarak harekete geebilirler. Vatandalarmza ncelikle binalarn glendirmelerini tavsiye ediyorum. lgili mhendislerle ortaya karlacak projelerde ok iyi ve teknolojik malzemeler kullanlarak binalar glendirilebilir. nk ykp yeniden yapmak ok daha maliyetli.” ifadelerini kulland.
